Milliyet.com.tr/ÖZEL Konut fiyatlarında yaşanan artışlar ve krediye erişimde yaşanan zorluklar vatandaşları alternatif mülkiyet modellerine yönlendiriyor. Dünyada da örnekleri görülen ‘paylaşımlı mülkiyet’ modeli ülkemizde de cazip hale gelmeye başladı.
BANKALARDAN ÖZEL KREDİ
Paylaşımlı mülkiyet modelinde peşinat ve taksitle ödeme imkanı olmayan 2-3 kişi ortak bir şekilde konut alımı yapıyor. Kişiler yatırım amaçlı alınan konutları uygun zamanda satarak kar elde etmeyi amaçlıyor.
Kişiler bu modelde aynı zamanda aile bireyleri için de ortak alım yapabiliyor. Birkaç kişinin ortak olduğu konut modeline bankalar da özel kredi veriyor.
‘SÜREÇ İKİ FARKLI ŞEKİLDE İLERLİYOR’
Peki ‘paylaşımlı konut’ modelinde sistem nasıl işliyor? Bankalarda ‘ortak kredi’ şartları neler? ‘Paylaşımlı konut’ avantajlı mı? Fiyatlar daha da artacak mı? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Ülkemizin konut edinme yöntemleri arasında imece modeli dediğimiz modeller geçmiş zamandan günümüze farklı uygulama örnekleriyle yapılıyor. İnsanlar konut kredisi olmadığı zamanda ortak mülkiyet alımı yapıyordu. Günümüzde bu süreç iki farklı şekilde ilerliyor.
İlk modelde akraba, eş, dost gruplarının bir gayrimenkulü ortak olarak alması ve daha sonra bunu gerek satma gerekse kiraya verme çerçevesinde ilerliyor. İkinci model ise bunun sistemler üzerinden yapılabiliyor olmasıdır. Bu noktada siz belki de hiç tanışmadığınız insanlarla belli sistemler üzerinden gayrimenkulün paydaşı olabiliyorsunuz. Paylı satış yöntemleri üzerinden bu model geliştiriliyor.
İŞTE ‘PAYLAŞIMLI MÜLKİYET’ MODELİNİN AVANTAJI VE DEZAVANTAJI
Mülkiyet esasına baktığımızda insanların bu noktada bazı avantajları ve dezavantajları var. Bir konut üzerinden örnek verdiğimizde konutun sahibi olduğunuzda diğer hissedarların herhangi bir nedenle gerek kredi çektiklerinde krediyi ödeyememesi gerekse de herhangi bir problemden dolayı gayrimenkulün satışının istenmesi gibi durumlarda bu tür gayrimenkullerde problemlerle karşılaşılıyor. Anlaşmazlık çıkarsa hissenin satışı veya devredilmesi gerekiyor.
Avantajlarına baktığımızda aslında sizin mülkiyete erişemediğiniz durumda, paranızla daire alamayacağınız durumda kişilerle birlikte ödeme yaparak bir gayrimenkulün hissedarı oluyorsunuz. Bir kira getirisi veya değer artış kazancı varsa bundan istifade etmiş oluyorsunuz. Türkiye’de son zamanlarda çıkarıla gayrimenkul sertifikası da aslında bunun bir yansımasıydı. Siz orada bir gayrimenkul projesine ortak giriyorsunuz.
‘YENİ BİR YATIRIM MODELİ DİYEBİLİRİZ’
Ev alımlarında genelde proje aşamasından değil de bitmiş evler biraz daha fazla tercih ediliyor. Yeni bir yatırım modeli diyebiliriz. Türkiye’de daha önce kooperatif ve benzeri sistemlerle insanlar ev sahibi olma modellerine yoğunlaşmışlardı. Şimdi ise ortak alım kısmında biraz daha yeniyiz. Sistemin hemen kabullenilmesi ve hızlı büyümesi beklenmiyor. Bunun yurt dışında örneklerini çok görüyoruz. Örneğin ABD’de 7 odalı bir villayı onararak ortak mutfak, kısmen ortak banyo gibi alanlarla odalara bölüp oda başına kiraya verebiliyorlar.
BANKALARDA ‘ORTAK KONUT’ KREDİSİ NASIL İŞLİYOR?
Banka tarafındaki kredilere baktığımızda çeşitli dönemlerde ortak konut kredisi adı altında krediler bankalar tarafından verilmeye başlandı. Kullanım açısından çok yoğun başvuruların olduğunu görmedik. Ortak konut kredisiyle adlandırılan bu kredilerde amaç yüksek tutarda taksitlerin daha kolay ödenmesidir.
Günümüzde bu bir ihtiyaç. 3 milyon TL kredi çektiğinizde ayda %2.69 faiz oranı olduğunu varsaysak 120 ay vadede 84 bin 182 TL taksit ödemeniz gerekiyor. Bu taksiti ödeyecek gelir beyanında bulunamadığınız taktirde siz kredi alamıyorsunuz. Düzenli geliri bulunan en az 2 en fazla 5 kişiyi bir araya getirerek konut alımlarını kredilendirmeniz açısından sistem size fayda sağlıyor.
Kredi ortakların birine, birkaçı ya da tümüne kullandırılabiliyor. Burada önemli olan her bir kişinin böyle bir kredi borcunu kabul etmesidir. Konut kredisi sisteminde olduğu gibi konutların değeri SPK lisanlı gayrimenkul değerleme firmalarınca değerlendiriliyor. Bu krediler, BDDK’nın kredi kısıtlamalarına da tabi.
Bunun üzerine banka ipotek tesis ediyor. Borçluları birden fazla yapıyor. Kredi kullandırırken kişilerin gelirini esas alıyor. Konut sigortası, deprem sigortası ve bazı müşteriler için hayat sigortası gibi ürünlerle ortaklaşa konut alımını yönetebiliyorlar.
‘ORTAK KONUT ALIMI İÇİN AVANTAJLI DÖNEMDEYİZ’
Özel bankalar tarafında bu kredi modelinin çok pazarlandığını görmedik. Bu dönem için özellikle konut fiyatların yeni yeni yükselmeye başladığı, fiyatların yükselme potansiyeli taşıdığı dönemler açısından ortak konut alımının avantajlı olduğunu değerlendirebiliriz.
Şu anda konut alımı açısından cazip bir dönem olduğunu değerlendiriyorum. Kira getirisi açısından gayrimenkul hala cazip. Son dönemde bazı vergisel düzenlemelerle kira geliri elde edeceklerin vergi yükü artacak olsa da amortisman süreleri açısından süreç hiç olmadığı kadar avantajlı.
‘FİYATLARDA REEL BAZLI DÜŞÜŞLERİN SONUNA GELDİK’
Eylül ayındaki konut fiyat endeksine baktığımızda bir önceki yılın aynı ayına göre konut fiyatları nominal bazda %32.2 oranında artarken reel olarak %0.8 oranında azaldı. Reel bazlı düşüşlerin de sonuna geldik.
Son iki yıldır üretim neredeyse yok ve devletin ürettiği projeler var. Sosyal konut, deprem bölgesi için üretilen konutlar var. Konut tarafında yoğun bir talep birikmiş durumda. 500 bin sosyal konut seferberliği için birçok kişi bekliyor olacak. Kura çıkmadığı zaman vatandaşların ‘bir şekilde konut alalım’ diyeceği döneme doğru gidileceğini düşünüyorum. 500 bin sosyal konut kampanyasının sonlanmasıyla ben konut talebinin canlanacağını ve fiyatların yukarı yönlü devam edeceğini değerlendiriyorum.”
Kaynak : http://www.milliyet.com.tr/ekonomi/bankalar-ozel-kredi-veriyor-konutta-ortak-alim-donemi-7473698
